Nederland vergrijst in rap tempo en heeft tegelijkertijd een woningtekort. Realisatie van meer passende woningen voor ouderen kan zorgen voor doorstroom en een efficiëntere benutting van de bestaande woningvoorraad. Met het Programma 'Wonen en zorg voor ouderen' van het ministerie van BZK uit 2022 stelde het kabinet zichzelf de ambitie om 290.000 woningen voor ouderen te bouwen tot 2030. De bestaande bouwplannen wijzen op een grote achterstand.
Het programma 'Wonen en zorg voor ouderen' is expliciet over de woonzorgopgave. Er moeten in acht jaar tijd 170.000 toegankelijke nultredenwoningen, 80.000 geclusterde woonvormen en 40.000 zorggeschikte woningen bij komen.
Lastige omstandigheden nieuwbouw
Bij het realiseren van de woningbouwambities heeft minister Hugo de Jonge het tij niet mee, terwijl ook eigen beleid nieuwbouwplannen in de weg zit. De rente is sinds 2022 snel opgelopen, waardoor investeringen in woningbouw zijn teruggelopen. Daar komt bij dat het verdienmodel van woningbeleggers onzeker is door reeds ingevoerd en op handen zijnde overheidsmaatregelen. De Tweede Kamer heeft ingestemd met de Wet betaalbare huur, waardoor beleggers voor een deel van de huurwoningen in de vrije sector te maken krijgen met een gemaximeerde huur. Beleggen in huurwoningen wordt hiermee financieel ontmoedigd.
Alsof het allemaal nog niet genoeg is, lopen ontwikkelaars aan tegen een tekort aan beschikbare nieuwbouwlocaties, een stijging van de bouwkosten en stroperige vergunningverlening. De condities voor nieuwbouw, en dus ook voor nieuwe woningen voor ouderen, zijn hierdoor verslechterd. Al snel is duidelijk geworden dat de torenhoge ambitie van in totaal 900.000 woningen tot 2030 niet gehaald gaat worden.
Aantallen woningen voor ouderen laag
En daarmee staat ook direct de woonzorgopgave onder druk. Dat wordt nog verder duidelijk als het aantal woningen voor ouderen in kaart wordt gebracht. Volgens de database van Cobouw Bouwberichten (zie onderaan pagina) kunnen we voor 2024 rekening houden met realisatie van circa 2.800 woningen die expliciet bedoeld zijn voor ouderen. Ter vergelijking: volgens de database worden in 2024 in totaal 75.000 woningen opgeleverd. Het aandeel woningen ten behoeve van ouderen is daarmee 3,7 procent van de woningen die in 2024 worden gerealiseerd. Om de ambitie van het kabinet te volgen, moet het aantal woningen voor ouderen tot 2030 ieder jaar gemiddeld 36.000 zijn, 32 procent van de nieuw te bouwen woningen.
De bouwplannen voor 2024 schieten hiermee ernstig tekort. En dat wordt niet rechtgezet in 2025 en 2026, wanneer er plannen zijn voor respectievelijk 3.000 en 2.500 woningen voor ouderen. Die aantallen kunnen weliswaar nog groeien als nieuwe bouwplannen bekend worden, maar het gat met de streefgetallen is onoverbrugbaar.
Het overgrote deel van de nieuwe woningen voor ouderen valt in het huursegment. Dit betreft zowel toegankelijke 'drempelloze' huurwoningen als zorgwoningen die ingrijpender zijn aangepast aan zorgbehoevende ouderen.
Bron: ABN Amro
Schrijf je in voor onze dagelijkse nieuwsbrief om al het laatste nieuws direct per e-mail te ontvangen!
Inschrijven Ik ben al ingeschreven