Binnen het Amsterdamse straatbeeld is de geur van wiet en het zien van afgebeelde hennepbladeren niet weg te denken. Maar wie het woord hennep noemt bij productontwikkeling kan gefronste voorhoofden naar zich toegeworpen krijgen. Zo ook Jory Swart, die met zijn gelijknamige designstudio armaturen ontwerpt en produceert met hennep als basis.
"Voor een ontwerp- en materiaalonderzoek heb ik gewerkt met hennep. Hierbij ben ik opzoek gegaan naar manieren om interieurproducten te kunnen maken met hennep als grondstof", begint ontwerper Jory Swart. "Hennepvezels zijn de sterkste natuurlijke vezels en Worden onder andere toegepast als isolatiemateriaal. De uitdaging was het creëren van stijfheid en kracht in het materiaal waardoor het makkelijker te bewerken en toe te passen is." 
Een kubuslamp kost ongeveer drie dagen om te maken.
"Na maanden van onderzoek naar een juist bindmiddel, maken van prototypes en zoeken naar mogelijkheden kwam ik tot de kubuslamp. Dit sloeg bij de consument goed aan en ik verkocht er al gelijk een paar. De kubuslamp is wel een model waar ik drie volle werkdagen aan bezig ben. De nodige onderdelen maak ik allemaal zelf in mijn eigen atelier."
Hennepvezels komen binnen als halffabricaat. "Voor het verbouwen van industriële hennep wordt niet de welbekende wiet-plant gebruikt maar een andere hennepsoort welke nagenoeg geen THC bevat. Wil je een jointje draaien met de normale waardes dan mag deze zo groot zijn als een Boeing. Vervolgens vervaardig ik het halffabricaat tot een juiste vorm en moet het een goeie week drogen wil het de juiste stevigheid hebben."
Duurzaam
Jory ziet hennep als een vervanger voor hout en kunststof. "Hennep wordt verbouwd in Oost-Groningen en kan binnen een aantal maanden al volgroeid zijn. De plant wordt geoogst en kan volledig gebruikt worden voor het halffabricaat. In tegenstelling tot hennep duurt het twintig jaar voordat hout geoogst kan worden. Vaak komt dit uit Scandinavië en brengt het dus ook uitstoot van co2 met zich mee door vervoer."
Hij bewees het tegendeel dat hout maar een kant opgebogen kan worden.
Grenzen op zoeken
"Het is een grote passie van mij om de grenzen van materialen op te zoeken. Voor mij opleiding moest ik een zitmeubel ontwerpen dat niet meer dan 4 kilo als gewicht mocht hebben bestaand uit hout. De eigenschap van hout is dat het maar een kant opgebogen kan worden. Toen mij dit werd verteld door mijn docent dacht ik, nee dit kan anders. Ik ben aan de slag gegaan en heb de grens opgezocht en ben er zelf overheen gegaan. Het is mij gelukt om een stoel te ontwerpen van 4 kilo, bestaand uit hout en met hout dat twee kanten is opgebogen. Zo heb ik dit hetzelfde met hennep gedaan alleen dan op grotere schaal."
Collectie
Inmiddels is Jory al anderhalf jaar bezig met de productie van zijn lampen. Naast de kubuslampen heeft hij ook grotere langwerpige hanglampen op maat gemaakt. "Als een klant tegen mij zegt: dat model wil ik, dan zeg ik, nee die krijgt u niet. De klant kijkt me bedenkelijk aan maar dan leg ik uit dat ik graag de lamp op maat maak zodat hij goed uitkomt in het interieur. Dan houdt ik rekening met de hoogte van het plafond, de grote van de ruimte etc."
"Inmiddels heb ik naast mijn lampen hang- en bijzetlampen ook een bloemenvaas ontwikkeld van hennepvezel. Een leuk gezicht voor in de modernere (woon)projecten. Ik wil het niet bij lampen houden. Al enkele weken ben ik bezig met een prototype voor een tafel, de eerste is al af. Voor alsnog is het een kleine bijzettafel maar het doel is om ook een eettafel te ontwerpen en realiseren. Maar over zo een project kan wel maanden heen gaan wil het uit de mal komen zoals gewenst."
"De producten die ik maak zie ik het liefst in bedrijfspanden terug die een duurzame identiteit hebben en dit willen uitstralen door mijn ontwerpen. Interieurarchitecten tekenen mijn lampen in in hun projecten en op die manier kom ik dan ook vaak te hangen in de grotere panden. Mijn collectie probeer ik zowel te ontwerpen voor de woonhuizen als de bedrijfspanden. Mijn designs moeten in elk gebouw geplaatst kunnen worden, ongeacht welk gebruiksdoel dit heeft."
Late uurtjes
Doordat Jory van zijn hobby werk gemaakt heeft is hij er elke dag en uur mee bezig. "'s Morgens als ik start met werken dan ben ik vol energie en inspiratie, dit ga ik uitwerken en toepassen die dag. Maar als het 's avonds laat is heb ik nog steeds die drijfveer om door te gaan met produceren. Daarom kan het wel eens laat in de nacht worden als ik in mijn atelier bezig ben. Maar die kracht en drijfveer heeft ervoor gezorgd dat ik het geduld heb om het uiterste uit een product te halen en neer te zetten wat ik nu heb.
"In de toekomst wil ik me blijven richten op de armaturen met de kubuslamp als mij icon item. Het ideale zou zijn dat ik de productie kan uitbesteden en de lampen afmaak in mijn eigen atelier. Naast de lampen wil ik dan andere producten blijven ontwerpen, hier heb ik dan ook meer tijd voor. Dan kan ik mijn klanten nog meer aandacht geven en meer maatwerk doen dan dat ik al doe", besluit een enthousiaste Jory.
Meer informatie:
Jory Swart Product Design
Barndegat 6
1505 HN Zaandam
info@joryswart.com
www.joryswart.com
Jory Swart maakt verlichting van hennep