Het is goed nieuws dat het Suezkanaal weer open is, want er ligt een lange rij van honderden schepen te wachten. Sommige reders hebben er echter voor gekozen om de Kaap de Goede Hoop heen te varen, wat ongeveer zes dagen langer duurt. Veel van deze schepen zullen naar verwachting tegelijk aankomen met schepen die nu alsnog door het Suezkanaal kunnen varen. Dat kan chaos veroorzaken in Europese havens. De capaciteit van terminals om schepen te lossen is beperkt. Het lossen van de schepen zal langer duren dan gebruikelijk en dus nog meer vertraging veroorzaken. Het Suezkanaal is goed voor zo'n 30 procent van het wereldwijde zeecontainervolume en de nu ontstane vertraging is niet zomaar ingelopen.
FOTO TER ILLUSTRATIE Mr.Siwabud Veerapaisarn Dreamstime.com
De blokkade kwam op een slecht moment. Sinds de coronacrisis zijn wereldwijd toeleveringsketens sterk ontregeld. In maart 2020 werd Europa geraakt door een zogenoemde 'aanbodschok', veroorzaakt door het stilvallen van de Chinese industrie in februari. Nadat ook Europa in lockdown ging, raakten inkopers in paniek en legden zo min mogelijk nieuwe orders in. Het leidde tot een duizelingwekkende daling van de Nevi Inkoopmanagersindex voor de Nederlandse industrie.
Vanaf het derde kwartaal veerde de vraag naar allerlei producten sterk op en trok de wereldhandel aan. Het snelle opveren van de wereldhandel leidde tot logistieke problemen. Zo ontstonden op diverse plaatsen tekorten aan lege containers. Door het schrappen van afvaarten tijdens de eerste lockdown waren er bijvoorbeeld minder lege containers van Europa naar China vervoerd. In november werd de markt verder opgestuwd door de positieve berichten over vaccins. De industriële productie veerde sterk op, inkopers wilden weer voorraad opbouwen en de containertarieven stegen sterk, met hogere inkoopkosten tot gevolg voor de industrie en de handel.
De afgelopen maanden namen in de industrie de levertijden en inkoopprijzen in historisch tempo toe. De Nevi-cijfers over de Nederlandse industrie in maart worden pas op 1 april gepubliceerd, maar uit de IHS Markit flash-pmi’s van de industrie in Duitsland en in de gehele eurozone blijkt al dat de levertijden daar in maart verder zijn opgelopen. Deze indices zijn nog gebaseerd op enquêtes van voor het vastlopen van de Ever Given. Het kan haast niet anders of de levertijden moeten in april verder oplopen.
Met de levertijden stijgen ook de inkoopkosten. Indien ondernemers niet tijdig over de juiste producten kunnen beschikken, kan het zijn dat zij hun klanten niet kunnen beleveren. Er circuleren al weken berichten over tekorten aan bijvoorbeeld kunststoffen, spaanplaat, piepschuim, hout etc. Daardoor kunnen bijvoorbeeld bouwprojecten vertraging oplopen door een tekort aan bouwmaterialen. Vooral prefab-bouw is daar gevoelig voor, want daarvoor wordt veel hout gebruikt dat afkomstig is uit Azië. Bij winkels kunnen langere levertijden ertoe leiden dat seizoensgebonden producten zoals tuinmeubels, zomerkleding en fietsen niet op tijd beschikbaar zijn.
De containertarieven zijn sinds de blokkade van het Suezkanaal verder gestegen. Afhankelijk van de positie in de toeleveringsketen kan dit bij fabrieken, winkels en bouwers de marges onder druk zetten. Voor fabrieken is dat pijnlijk omdat zij toch al een zwaar jaar achter de rug hebben. De klap komt naar verwachting nog harder aan bij niet-essentiële winkels, want die gaan sinds december gebukt onder verplichte sluiting. Vooral kleinere ondernemingen, die misschien afhankelijk zijn van één bepaalde zending, kunnen geraakt worden door het verwachte tekort aan producten. Grote winkelketens ontvangen vaak een stroom van meerdere zendingen. Indien winkeliers hogere inkoopprijzen doorberekenen, kan dat ertoe leiden dat consumenten minder van deze producten kopen.
De vertraging als gevolg van de blokkade in het Suezkanaal betekent dus een tegenvaller voor de industrie, de handel, winkels en de bouw. Het vastlopen van de Ever Given betekent nieuwe vertraging voor wereldwijde toeleveringsketens, die juist op het punt stonden voor het eerst sinds de coronacrisis enigszins op adem te komen.
Bron: Headlines & Insights, waarin ABN AMRO duiding bij het nieuws geeft.