Schrijf je in voor onze dagelijkse nieuwsbrief om al het laatste nieuws direct per e-mail te ontvangen!

Inschrijven Ik ben al ingeschreven

U maakt gebruik van software die onze advertenties blokkeert (adblocker).

Omdat wij het nieuws gratis aanbieden zijn wij afhankelijk van banner-inkomsten. Schakel dus uw adblocker uit en herlaad de pagina om deze site te blijven gebruiken.
Bedankt!

Klik hier voor een uitleg over het uitzetten van uw adblocker.

Meld je nu aan voor onze dagelijkse nieuwsbrief en blijf up-to-date met al het laatste nieuws!

Abonneren Ik ben al ingeschreven

Woningbouw ruim 40% efficiënter maar bouw toch nog steeds duurder

De bouw van woningen en bedrijfsruimten is in ruim 25 jaar meer dan 40% efficiënter geworden. Verschillende bouwbedrijven hebben de afgelopen jaren ook flink geïnvesteerd in woningfabrieken. Toch is de groei van de arbeidsproductiviteit in de bouw achtergebleven bij die van de industrie. ING Research stelt dat de bouwsector hierdoor relatief duurder is geworden en personeelstekorten hoog blijven. Dit kan ervoor zorgen dat op termijn de verduurzamingsopgave en de woningbouwopgave in de knel komen. In de infrasector is de productiviteit gedaald. Dalende productievolumes en minder mogelijkheden tot standaardisatie lijken hier vooral debet aan.

Bouwproductie wordt relatief steeds duurder
Prijzen in de bouw stijgen structureel harder dan in de industrie. In de laatste 10 jaar was de gemiddelde prijsstijging van de productie in de Nederlandse bouw jaarlijks 1,4% ten opzichte 0,8% in de industrie. Dit lijkt misschien een klein verschil maar gedurende de periode 1995-2021 is de bouwsector hierdoor ongeveer 25% duurder geworden dan de industrie. De oorzaak hiervan moeten we vooral zoeken in de ontwikkeling van de productiviteit.


Foto ter illustratie © Yunkiphotoshot | Dreamstime.com 

Groei arbeidsproductiviteit in de bouw is laag
In vergelijking met de industrie blijft de arbeidsproductiviteit in de bouw flink achter. Deze verdubbelde in de afgelopen 25 jaar bijna in de industrie. Hierdoor kan een medewerker in de industrie nu twee keer zoveel produceren in hetzelfde aantal uren waardoor industriële producten vaak zelfs goedkoper worden. Denk daarbij aan elektronica waarvan de prijzen lange tijd (tot voor de supply chain problemen veroorzaakt door coronapandemie) zelfs daalden. In de bouw nam de arbeidsproductiviteit in dezelfde periode met “maar” ongeveer een kwart toe. De efficiëntie is daardoor in de totale bouw veel minder toegenomen dan in de industrie. Doordat industriële bedrijven veel grotere efficiëntieslagen hebben gemaakt dan de bouw hebben ze ook minder prijsverhogingen hoeven door te berekenen.

100.000 minder bouwvakkers nodig bij 20% hogere arbeidsproductiviteit
De lage groei van de arbeidsproductiviteit heeft niet alleen invloed op de prijzen, ook de personeelstekorten blijven hierdoor structureel hoog in de bouw. In oktober kon bijna een vijfde van de Nederlandse aannemers niet alle werkzaamheden uitvoeren door personeelsgebrek. De verduurzamingsopgave en de bouw van nieuwe woningen kunnen hierdoor op termijn in de knel komen. Een extra productiviteitsgroei van bijvoorbeeld 20% kan de vraag naar extra bouwpersoneel al met 100.000 laten afnemen.

Hogere groei arbeidsproductiviteit in de B&U sector
Binnen de bouw zijn er wel grote verschillen in de ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit. De B&U sector (de bouw van vooral nieuwbouwwoningen & bedrijfsgebouwen) heeft een veel hogere arbeidsproductiviteitsgroei doorgemaakt. Digitalisering, industrialisatie, prefab en modulair bouwen werpen daar hun vruchten af. Bouwbedrijven als Dijkstra Draisma, Daiwa house modulair Europe, Heijmans, Plegt-Vos en Van Wijnen zetten met succes hierop in. In deze deelsector nam de arbeidsproductiviteit dan ook veel harder toe, met ruim 40% in de periode 1995-2021. Nieuwbouw van woningen en bedrijfsgebouwen is ook geschikt voor industrialisatie omdat dit bouwproces relatief goed gestandaardiseerd kan worden.

De productiviteit in de infrasector is gedaald
De arbeidsproductiviteit in de infrasector is in de laatste decennia gedaald. Enerzijds komt dit doordat de sector in de periode 1995-2021 gekrompen is. Zo werd er in 2021, 10% minder geproduceerd in deze deelsector dan in 1995. Een afnemende productie is geen goede voedingsbodem voor de productiviteit. Krimp zorgt vaak voor overcapaciteit waardoor werknemers minder productief kunnen worden ingezet. Daarbij zorgen krimp en overcapaciteit ervoor dat bedrijven minder investeren in nieuwe (efficiëntere) machines. Daar is vaak dan het geld niet voor beschikbaar en er is dan, door de overcapaciteit, ook geen behoefte aan. Als laatste komt daar nog bij dat infrastructurele projecten sowieso ook vaak lastiger te industrialiseren zijn.

“Bedrijven die niet zorgen dat ze efficiënter worden zullen in een steeds kleinere vijver vissen", aldus ING Sector Banker Jan van der Doelen, "Zij zullen ook de noodzakelijke slag naar een duurzamer businessmodel en een CO2 neutraal bedrijf moeilijker kunnen maken.”

Efficiënter bouwen door industrialisatie en digitalisering
Bouwbedrijven kunnen de productiviteit verhogen. Dit kan door industrialisatie, waarbij vooral machines en/of robots worden ingeschakeld. De andere manier is digitalisering van het bouwproces, waarbij door digitale tools het bouwproces wordt gestroomlijnd en efficiënter wordt gemaakt. Efficiënter bouwen is voor ieder bouwbedrijf essentieel en moet daarom hoog op de prioriteitenlijst staan. Efficiëntieverbetering is belangrijk om personeelstekorten op te vangen, ervoor te zorgen dat prijzen niet (te veel) hoeven te stijgen en het eigen bedrijf zo concurrerend te houden. Verdere digitalisering is daarbij essentieel. Industrialisatie moet ook zeker overwogen worden maar door hoge aanvangsinvesteringen (zoals fabriek, machines en robots) is het verstandig dit met de nodige voorzichtigheid te doen.

Publicatiedatum: