De loongroei wordt gedreven door verwachtingen over de toekomstige inflatie, de stand van de arbeidsmarkt en de inhaalslag van de reële lonen. ABN Amro inventariseert de ontwikkelingen van deze drijvende factoren. We verwachten dat de cao-loongroei in 2024 uitkomt op 5,8% en 3,6% in 2025, vergeleken met 6,1% in 2023. Normalisatie van de loongroei is belangrijk om de inflatie duurzaam terug te laten keren tot rond de 2%. We schatten dat de loonstijging in Nederland op de lange termijn moet dalen tot rond de 2,2-2,8% om de inflatie duurzaam op 2% te krijgen.
Hoe de loongroei en de prijsontwikkeling bewegen is niet alleen een academisch of economisch vraagstuk, maar recentelijk ook een beleidsvraagstuk waar verschillende partijen zich over hebben gebogen. Loongroei blijft een onverminderd actuele kwestie, zowel voor de verdere daling van inflatie als voor het koopkrachtherstel. In deze publicatie bekijken we de recente ontwikkelingen van de loongroei, waar deze door gedreven wordt en wat we voor de komende maanden verwachten.
Foto: Dreamstime.
Lonen belangrijk voor duurzame terugkeer inflatie naar 2%
De sleutel tot de verdere daling van inflatie is een tijdige normalisatie van de loonstijgingen. Alhoewel het risico op een loon-prijsspiraal beperkt is kunnen de huidige verhoogde looncijfers ervoor zorgen dat de inflatie boven het 2%-streefdoel van centrale banken blijft. Van 2011 tot en met 2019 lag de jaarlijkse cao-loonstijging (1) gemiddeld rond de 1,5%. De inflatiegolf in combinatie met de krapte op de arbeidsmarkt heeft de loongroei recent tot grote hoogtes gestuwd. In januari van dit jaar kwam de cao-loonstijging uit op 6,9%. Bij gebrek aan productiviteitswinst, zorgen loonstijgingen voor relatief hogere bedrijfskosten. Die kunnen dan aan de consument worden doorgegeven via hogere prijzen, of in winstmarges worden geabsorbeerd.
In Nederland zet de dalende trend van inflatie door, al neemt de snelheid waarmee inflatie daalt in 2024 af. Waar de inflatie eerst naar beneden werd gedrukt door lagere energieprijzen, speelt dit in 2024 een minder grote rol. Nu zorgt de prijsontwikkeling van producten met een grote looncomponent, zoals arbeidsintensieve diensten, ervoor dat de weg naar beneden langer duurt. We verwachten dat de inflatie daalt tot 2,6% in 2024 en 2,3% in 2025. In 2023 kwam de inflatie nog uit op gemiddeld 3,8%.
Voor een duurzame daling van inflatie zal loongroei moeten terugvallen
We bekijken eerst tot welk niveau de loonstijging op de lange termijn dient te dalen om de inflatie duurzaam op 2% te krijgen. Dit niveau komt overeen met de inflatiedoelstelling van 2% plus de productiviteitsgroei op de lange termijn. Aangezien productiviteit volatiel en moeilijk te voorspellen is, kijken we naar langetermijntrends uit het verleden. Om tot een schatting te komen hebben we gekeken naar productiviteitsgroei op zowel de langere (2000-19) als de kortere termijn (2014-19), waarbij we de recente pandemie en energiecrisis buiten beschouwing laten vanwege de verstorende effecten van deze schokken. Op basis van deze cijfers schatten we de streefcijfers voor de loonstijging in Nederland op 2,2-2,8%.
In de periode vóór de pandemie was de loongroei lager dan deze bandbreedte, maar toen was er juist het probleem van een te lage inflatie. Wij denken daarom dat de loonstijging terug moet vallen naar een hoger niveau dan destijds: binnen deze geschatte doelmarges of zelf iets daarboven.
Bron: ABN Amro
Schrijf je in voor onze dagelijkse nieuwsbrief om al het laatste nieuws direct per e-mail te ontvangen!
Inschrijven Ik ben al ingeschreven