'Omslag consumptie en export zorgen nog niet voor een uitbundig 2024'

In het vierde kwartaal van 2023 liet de Nederlandse economie een lichte recessie achter zich en groeide weer. Vooral een omslag onder consumenten zorgde voor de groei van 0,3% ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Toch zijn niet alle ontwikkelingen ten positieve gedraaid. Vooral de investeringsontwikkeling onderstreept dat toch nog niet alle seinen op groen staan. Daarom zal 2024 nog geen jaar worden van uitbundige economische groei. Dat meldt ING.



Consumptie draait
De consumptie van huishoudens groeide fors in het vierde kwartaal van 2023, met 1,8% kwartaal-op-kwartaal. Deze groei volgde op drie kwartalen van krimp en maakte al een groot deel van het eerder opgelopen consumptieverlies goed.

De sprong in consumptie werd mede mogelijk gemaakt door de sterke inkomensgroei: zo stegen de cao-lonen 6,9% ten opzichte van een jaar eerder. Daarmee namen inkomens van veel huishoudens sterker toe dan de prijzen van hun consumptie, die met “slechts” 3,9% stegen ten opzichte van het vierde kwartaal van 2022. Hierbij hielp het dat ook het consumentenvertrouwen de laatste tijd in de lift zit. Kijkend naar 2024 voorzien we wat lagere, maar nog steeds sterke inkomensgroei. De arbeidsmarkt is immers nog steeds krap. Daarmee blijft de consumptie de komende tijd één van de belangrijkste motoren achter de aangetrokken economische groei.

Ook positieve omslag in de export, maar bescheiden
In de internationale handel was, net als in de consumptie van huishoudens, een positief omslagpunt te zien in het laatste kwartaal van 2023, eveneens na drie kwartalen van krimp. Deze omslag was echter veel bescheidener dan onder consumenten. De goederenuitvoer keerde terug naar zeer geringe groei, terwijl de dienstenuitvoer juist wat terugviel. Ook voor 2024 voorziet ING groei van de vraag uit het buitenland, maar van een bescheiden tempo. ING gaat voor onze belangrijkste handelspartner Duitsland, mede omdat de Duitse overheid noodgedwongen bezuinigt, uit van een kleine krimp (-0,2% in 2024), maar over de VS (1,9%) werd ING juist wat positiever, nu we daar niet langer een recessie voorzien.

Investeringen lopen voorlopig nog flink terug
De investeringen zien er heel anders uit. Daar zag ING (al) in het derde kwartaal juist een omslagpunt de andere kant op. De investeringen daalden in het laatste kwartaal van 2023 voor het tweede kwartaal op rij. Bedrijven hebben bij hogere financieringskosten en bescheiden wereldwijde groeiverwachtingen minder behoefte aan uitbreidingen van de productie- en leveringscapaciteit en dat is nu met enige vertraging terug te zien in de investeringen. Die voorzichtige houding mogen we ook in 2024 verwachten zegt ING, afgaand op de meest recente jaarenquête van de Europese Commissie, onder Nederlandse industriebedrijven met personeel.

Onvoldoende omslagen voor een uitbundig 2024
De economie heeft inmiddels dus de weg omhoog weer gevonden. Vooral de investeringsontwikkeling onderstreept dat toch nog niet alle seinen op groen staan. Deze ontwikkeling zet dit jaar waarschijnlijk verder door, waardoor de groei voorlopig nog onder het langjarige potentiële groeitempo zal liggen. Een groot contrast met 2023 en reden voor optimisme, maar geen verwachting van een uitbundig 2024. Daarvoor is het wachten op een positieve draai van de investeringen en zijn de afzetverwachtingen nog te gematigd.

Bron: ING