Consumenten zijn niet volledig teruggekeerd naar de fysieke winkels, zo blijkt uit locatiedata van Google. Ook Black Friday heeft de consument daar niet toe verleid. Wel besteden zij sinds eind september per week weer evenveel in niet-essentiële fysieke winkels als gemiddeld in 2019. Dat schrijven de ABN AMRO-deskundigen Ward van der Stee, Gerarda Westerhuis en Henk Hofstede in het rapport ‘Stand van Retail’, dat vandaag (vrijdag 3 december) is verschenen.
Afgelopen zomer heeft ABN AMRO in samenwerking met Q&A Insights onderzoek gedaan onder consumenten naar het nieuwe normaal in winkelgedrag zodra de maatregelen rond corona zijn opgeheven en de situatie genormaliseerd. Per saldo gaf 9 procent aan te verwachten minder fysiek te gaan winkelen na corona. Daarnaast gaf per saldo 18 procent van de respondenten aan minder te gaan winkelen in de grote stad en 12 procent verwachtte minder ‘een dagje’ te gaan winkelen. Tegelijk gaf 68 procent van de respondenten aan dat de fysieke winkel wel favoriet blijft voor het doen van aankopen. 
De koopgoot in Rotterdam waar onder andere een winkel van Riverdale zit. Foto ter illustratie: Dreamstime | Madrabothair.
Maatregelen
Vanaf 28 april werden de strengste maatregelen afgeschaft en gingen bijvoorbeeld de terrassen weer open tot 18.00 uur. Er kwam een eind aan alle maatregelen in de winkels op 25 september; zelfs de 1,5-metermaatregel werd niet meer nodig geacht. Het lijkt dat consumenten zich in deze periode zonder maatregelen aan hun intenties hebben gehouden om minder naar de fysieke winkel te komen, maar deze nog steeds te prefereren boven de webwinkel.
Minder passanten
Zo laten locatiedata van Google zien dat het aantal passanten in de winkelstraten nog niet is teruggekeerd naar het niveau van voor de pandemie. Sinds de uitbraak van het coronavirus publiceert Google locatiedata over waar mensen zich begeven. Deze splitsen zij uit naar woonplaatsen en provincies en diverse categorieën. De categorie ‘retail en recreatie’ geeft de mobiliteitstrends weer voor locaties zoals restaurants, cafés, winkelcentra, pretparken, musea, bibliotheken, en bioscopen.
De locatiegegevens van Utrecht, Rotterdam, Amsterdam, Haarlem en Den Haag laten zien hoe bezoekersaantallen in de winkelgebieden en uitgaansplekken veranderen in vergelijking met basislijndagen. Een basislijndag vertegenwoordigt een normale waarde voor die dag van de week. De basislijndag is de mediaan (middelste waarde) van de vijfweekse periode van 3 januari tot 6 februari 2020. In deze periode was er nog geen corona in Nederland.
Uit de locatiegegevens van Google blijkt dat in de periode tussen 25 september en 6 november in de ‘retail en recreatiegebieden’ in de vijf grote steden tussen de -20 en 0 procent minder mensen kwamen dan tijdens de basislijndagen. Hoewel het aantal passanten herstelde was het aantal mensen in deze gebieden dus nog niet terug naar normaal. Dit ligt in lijn met de conclusie uit ons eerdere rapport. Het vergelijk met basislijndagen uit januari en februari geeft overigens een enigszins vertekend beeld. In die periode zijn er minder mensen die het winterweer trotseren om naar de winkel te gaan dan in de zomer. Daarnaast hebben consumenten in december al veel gekocht en gekregen, daardoor is de vraag naar nieuwe spullen in die maanden gemiddeld lager dan andere maanden en komen consumenten dus minder naar de winkel. Helaas heeft Google geen data beschikbaar over 2019, zodat er een beter vergelijk gemaakt kan worden.
Bestedingen niet-essentiële winkels toegenomen
Hoewel het aantal passanten nog niet op het oude niveau is, komt uit pinbetalingen van klanten van ABN AMRO naar voren dat bestedingen in niet-essentiële fysieke winkels langzaam toenemen. Dit vindt plaats sinds de afschaffing van de strengste maatregelen op 28 april, onder andere door nieuwe mogelijkheden als winkelen op afspraak. In de periode van 25 september tot 6 november toen alle maatregelen waren opgeheven, lagen de bestedingen in niet-essentiële winkels zelfs boven de gemiddelde week in 2019. Bestedingen in supermarkten en voedingsspeciaalzaken – winkels die niet verplicht dicht waren tijdens de lockdowns - liggen sinds het uitbreken van de coronapandemie de gehele periode al boven het niveau van 2019. 
Pinbetalingen in fysieke winkels
Voor onlinebestedingen zien wij geen grote verschillen in de periode van 25 september tot 6 november. Hoewel consumenten weer meer besteden in fysieke winkels, blijven de onlinebestedingen relatief hoog. Dit zien we bijvoorbeeld terug in de bestedingen van klanten van ABN AMRO aan kleding en consumentenelektronica (zie onderstaande grafieken). Bij stringentere maatregelen tijdens de twee lockdowns is wel een duidelijke verschuiving van bestedingen in de winkelstraat naar bestedingen online te zien. De consumenten pasten hun gedrag snel aan door over te stappen op online. Maar zodra maatregelen werden afgebouwd, keerden ze weer (gedeeltelijk) terug naar de fysieke winkels. In week 47 tijdens de milde lockdown stijgen de onlinebestedingen aan consumentenelektronica en kleding fors, wat normaal is rond Black Friday en Sinterklaas.
Bron: ABN AMRO
Schrijf je in voor onze dagelijkse nieuwsbrief om al het laatste nieuws direct per e-mail te ontvangen!
Inschrijven Ik ben al ingeschreven