Het Kadaster meldde onlangs dat het aantal aankopen door beleggers van bestaande koopwoningen sterk is gedaald in het eerste halfjaar van 2021, wat volgens het Kadaster betekent dat het verhogen van de overdrachtsbelasting voor beleggers werkt. Dit is een voorbarige conclusie, gezien het feit dat beleggers ook minder nieuwe woningen kopen waarvoor de overdrachtsbelasting niet geldt. Dat meldt Madeline Buijs, sectoreconoom bij ABN AMRO. 
Recent volledig onder architectuur gerenoveerd Rijksmonument uit 1810 met stadstuin, zwemvijver, orangerie en riante garage aan de haven in Harlingen. Foto ter illustratie: Funda.
Insights
Per 1 januari 2021 is de overdrachtsbelasting voor woningbeleggers verhoogd van 2 naar 8 procent om het voor beleggers minder aantrekkelijk te maken om bestaande koopwoningen te kopen. Starters hoeven geen overdrachtsbelasting te betalen als zij een woning tot 400.000 euro kopen, om juist meer kans te maken op de woningmarkt.
Het Kadaster meldde vorige week dat het aantal bestaande woningen in eigendom van particulieren dat door beleggers is gekocht met 45,6 procent is gedaald in het eerste halfjaar van 2021. Toen werden 3.700 woningen door beleggers gekocht, terwijl dat in dezelfde periode een jaar eerder nog 6.800 woningen waren.
Het is echter te vroeg om te stellen dat het verhogen van de overdrachtsbelasting werkt. In dezelfde periode werden er namelijk ook 48,9 procent minder woningen door beleggers gekocht die nieuw zijn gebouwd of eerder in eigendom van beleggers waren. En bij nieuwbouw hoeft geen overdrachtsbelasting te worden betaald.
Een andere reden dat het te vroeg is om conclusies te trekken, is dat de oververhitte woningmarkt sowieso voor veel minder aanbod zorgt, wat er ook aan kan hebben bijgedragen dat beleggers minder woningen kochten. Ook worden minder nieuwe woningen gebouwd, die beleggers dan ook niet kunnen kopen.
Want ondanks de beperkte activiteit van beleggers is het percentage woningen dat zij bezitten in het eerste halfjaar van 2021 toch gestegen, en wel van 8,5 naar 8,6 procent. Dat betekent dat andere kopers in die periode nog minder woningen in bezit hebben gekregen. De stijging was overigens voornamelijk te zien bij beleggers met veel woningen in eigendom. Het aantal woningen in bezit van beleggers met maar 3 tot 5 woningen in bezit daalde beperkt met 0,4 procent in vergelijking met het tweede halfjaar van 2020. En in vergelijking met een jaar eerder was er nog een stijging van 4 procent te zien.
Woningbezit beleggers neemt in bijna alle categorieën toe.
De cijfers van het Kadaster zijn bovendien mogelijk vertekend door afwijkende ontwikkelingen vorig jaar. In het laatste halfjaar van 2020 werden door beleggers juist heel veel woningen aangekocht in aanloop naar het verhogen van de overdrachtsbelasting. In de tweede helft van 2020 kochten beleggers maar liefst 40.600 woningen. Dus zijn veel investeringen naar voren gehaald met als gevolg dat beleggers het nu rustiger aan doen. Of beleggers daadwerkelijk minder woningen gaan kopen als gevolg van de hogere overdrachtsbelasting zal pas op termijn duidelijk worden.
Dat het nog niet duidelijk is welk effect het verhogen van de overdrachtsbelasting heeft, neemt niet weg dat het voor beleggers moeilijker wordt om actief te zijn op de Nederlandse woningmarkt. Zo wordt het onder andere door de opkoopbescherming die in steeds meer steden van kracht wordt voor beleggers moeilijker om bestaande koopwoningen te kopen om vervolgens te verhuren. Dit alles zal overigens naar verwachting het aantal huurwoningen beperken in plaats van uitbreiden. Terwijl de onevenwichtige woningmarkt juist een grotere huurmarkt nodig heeft.
Bron: ABN Amro