De maakindustrie staat onder druk. Grondstoffen zijn duur, leveringen onzeker en technisch personeel schaars. Toch ziet ABN AMRO-sectorexpert David Kemps kansen: 'Wie vooruitdenkt en zijn ketens slim organiseert, kan zelfs nú groeien.'
© Photographerlondon | Dreamstime
Stabiliteit onder druk
'In de industrie draait alles om stabiliteit', zegt David, Sector Banker Manufacturing bij ABN AMRO. 'Machines moeten minimaal 80% bezet zijn om rendabel te draaien. Zodra leveringen haperen of orders wegvallen, verdampen marges.' Die stabiliteit wordt nu bedreigd door geopolitieke spanningen en economische onzekerheden.
Ondernemers merken dat direct: onderdelen komen te laat of niet aan, prijzen stijgen plotseling of de kwaliteit daalt. Eén ontbrekend component kan een hele productielijn stilleggen. David: 'Bedrijven moeten scherper kijken naar hun afhankelijkheden – van leveranciers, transport, energie én personeel.' Hij onderscheidt vier aandachtspunten: inkoop en verkoop, op korte en lange termijn. 'Wie in alle vier vooruitdenkt, vergroot zijn veerkracht. En dat is nu cruciaal.'
Groei onder druk
De vooruitzichten zijn somberder dan eerder verwacht. ABN AMRO verlaagde de groeiprognose voor de industrie in 2025 van 4% naar 1%. In 2026 lijkt herstel naar 3% mogelijk, mede dankzij defensie-investeringen en groei in de bouw. Toch blijft de situatie fragiel. 'De handelsoorlog die Donald Trump aanjaagt, remt investeringen in food- en agrimachines en de halfgeleidersector,' zegt David. Volgens CBS staat het ondernemersvertrouwen op een dieptepunt, en mkb-bedrijven zijn extra kwetsbaar doordat zij minder capaciteit hebben voor risicospreiding.
Voorbeeld: Bronkhorst High-Tech
Bronkhorst High-Tech uit Ruurlo, wereldleider in low-flow-technologie, produceert jaarlijks 100.000 meet- en regelapparaten met 900 medewerkers. Volgens directielid Fergus van Beek loopt de Nederlandse vestiging tegen grenzen aan: 'We kunnen nog uitbreiden, maar vinden we ook tweehonderd extra medewerkers? Netcongestie vormt bovendien een rem.'
Daarom spreidt het bedrijf zijn productie internationaal, met nieuwe assemblagelocaties in Singapore en de VS. 'Local4local vraagt veel organisatie, maar maakt ons minder kwetsbaar,' aldus Van Beek.
Kort en lang combineren
De mondiale onrust raakt vooral de inkoopzijde. Ondernemers reageren met kortetermijnmaatregelen zoals extra voorraden en meerdere leveranciers, maar structurele oplossingen liggen in nearshoring, remanufacturing en recycling. Samenwerking in de keten wordt belangrijker om risico's te delen en innovatie te versnellen. Ook aan de verkoopkant is spreiding essentieel: exportafhankelijkheid brengt risico's met zich mee, waardoor lokale productie en nieuwe verdienmodellen zoals Product-as-a-Service aan belang winnen.
Wendbaarheid en digitalisering
Bedrijven die groeien in deze turbulente tijd onderscheiden zich door strakke organisatie, actuele data en flexibiliteit. 'Wie ERP koppelt aan voorraad, planning en facturatie, kan snel en op feiten sturen,' zegt David. Digitalisering, AI en automatisering vergroten de voorspelbaarheid, terwijl duurzaamheid steeds meer een randvoorwaarde wordt. 'Circulair produceren en alternatieve materialen gebruiken is geen luxe meer, maar noodzaak.'
Vooruit naar 2030
Digitalisering, duurzaamheid en geopolitieke fragmentatie bepalen de koers van de komende jaren. Productie verschuift dichter naar huis, grondstoffenstromen worden kritischer gevolgd en diensten winnen aan belang. Toch blijven personeelstekorten en netcongestie remmende factoren. David blijft optimistisch: 'Nederlandse maakbedrijven zijn toonaangevend en innovatief. Als ze hun ketens slim organiseren en in elk kwadrant voorbereid zijn, kunnen ze de komende jaren een sterke rol spelen.'
Meer informatie:
ABN AMRO
www.abnamro.nl