De Nederlandse woningvoorraad verandert: nieuwbouwwoningen worden kleiner en zijn vaker een appartement. Deze trend hangt samen met de focus op betaalbaar en binnenstedelijk bouwen. Tussen regio's zijn de verschillen groot: in Noord-Holland is bijna twee derde van de nieuwbouw een appartement, in Drenthe slechts een vijfde. Ondanks de toename van nieuwbouwappartementen, blijft Nederland voorlopig nog het land van de huizen met tuin.
© Funda.nl
Een appartementencomplex in Eindhoven. Funda.nl.
Nieuwbouwwoningen zijn steeds kleiner en vaker een appartement
In 2023 was meer dan de helft (52%) van de opgeleverde nieuwbouwwoningen in Nederland een appartement, blijkt uit cijfers van het CBS. Dat aandeel is flink gegroeid ten opzichte van het jaar 2019, toen was 39% van de opgeleverde woningen een appartement.
Deze nieuwbouwwoningen worden tegelijkertijd steeds kleiner. In 2023 had 35% van de nieuwbouwwoningen een oppervlakte van minder dan 75 m2. In 2019 was dat maar een kwart van de woningen.
© ING
Grote regionale variatie in nieuwbouwontwikkelingen
Binnen Nederland zijn de regionale verschillen groot en loopt de ontwikkeling uiteen. In de Randstad-provincies domineren appartementen in de nieuwbouw, terwijl in meer landelijke provincies grondgebonden nieuwbouwwoningen vaak voorkomen. Dat zijn woningen met een eigen ingang op straatniveau en vaak met directe toegang tot een tuin of terras, zoals rijtjeshuizen of vrijstaande woningen.
In de Randstad-provincies bestaat meer dan de helft van de nieuwbouw uit appartementen. In Noord-Holland was zelfs bijna twee derde van alle opgeleverde nieuwbouwwoningen tussen 2019 en 2023 een appartement. Ook in Utrecht (58%) en Zuid-Holland (51%) ligt het aandeel appartementen in nieuwbouw hoog, al was dit iets lager dan in Noord-Holland.
In Flevoland en Groningen ligt het aandeel nieuwbouwappartementen net onder het Nederlandse gemiddelde van 44% tussen 2019 en 2023. Ondanks dat beide provincies relatief veel uitbreidingsruimte hebben, werden daar relatief veel appartementen in de bestaande steden gebouwd. In Noord-Brabant, Gelderland en Limburg ligt het aandeel nieuwbouwappartementen ook onder het landelijke gemiddelde, al neemt het aandeel de afgelopen jaren wel toe. In Friesland, Zeeland, Overijssel en Drenthe worden er relatief weinig appartementen gebouwd, tussen de 20% en 25% in de periode 2019 tot 2023.
© ING
Focus op betaalbaarheid draagt bij aan kleinere woningen
Dat nieuwbouwwoningen steeds vaker kleinere appartementen zijn, komt grotendeels door de beleidsfocus om binnenstedelijk en betaalbaar te bouwen in combinatie met de sterk gestegen grondprijzen en bouwkosten voor woningen.
De betaalbaarheidseisen voor nieuwbouw stellen dat minimaal twee derde van de totale bouw van woningen betaalbaar moet zijn. Voor huurwoningen komt dat neer op een maximale huur van € 1.185 per maand in 2025. Voor betaalbare koopwoningen geldt een maximale verkoopprijs van € 405.000 in 2025.
Vanwege deze betaalbaarheidseisen en de gestegen grondprijzen en bouwkosten, passen projectontwikkelaars de nieuwbouwwoningen aan zodat ze rendabel blijven binnen de geldende prijsgrenzen. Daardoor kiezen zij vaker voor het bouwen van kleinere woningen die dichter op elkaar staan. Vooral in de Randstad, waar de grondprijzen relatief hoger liggen en de ruimte schaarser is, zorgt dat voor een relatief groter aandeel aan kleinere appartementen.
© ING
Internationaal gezien veel grondgebonden woningen in Nederland
Ondanks de bouw van steeds meer kleinere appartementen, staan er in Nederland in vergelijking met andere landen nog steeds juist relatief veel grondgebonden woningen. Volgens cijfers van Eurostat woonde in Nederland zo'n 79% van de bevolking in een grondgebonden woning in 2023. Dat terwijl in de EU gemiddeld zo'n 52% van de inwoners in een grondgebonden woning woont.
Zo blijft Nederland voorlopig nog een land dat relatief veel grondgebonden woningen kent. Heel geleidelijk gaat Nederland iets meer richting het Europese gemiddelde.
Meer informatie:
ING
www.ing.nl
