Hout is een prachtig, natuurlijk materiaal dat warmte en karakter toevoegt aan je interieur én exterieur. Maar iedereen die weleens een houten terras, gevelbekleding of tuinset heeft gehad, weet dat de zon een genadeloze tegenstander kan zijn. UV-straling zorgt ervoor dat hout langzaam zijn oorspronkelijke kleur verliest, het kan gaan vergrijzen of zelfs uitdrogen en barsten. Gelukkig zijn er genoeg manieren om hout te beschermen tegen zonlicht en verkleuring. In dit artikel lees je hoe je dat het beste aanpakt.
Waarom verkleurt hout door de zon?
De boosdoener is UV-straling. Net zoals je huid verbrandt of verkleurt door de zon, heeft hout daar ook last van. UV-licht tast de lignine in het hout aan, dat is de natuurlijke lijm die houtstructuren bij elkaar houdt. Wanneer die verbinding wordt afgebroken, verliest het hout zijn originele kleur en gaat het langzaam vergrijzen. Niet alle houtsoorten reageren hetzelfde. Hardhoutsoorten zoals teak, eiken of merbau vergrijzen vaak langzamer dan zachthoutsoorten zoals vuren of grenen. Toch geldt voor vrijwel elk type hout: zonder bescherming is verkleuring onvermijdelijk.
Olie, beits of lak: wat is de beste keuze?
Er zijn verschillende manieren om hout tegen de zon te beschermen. Welke methode het beste is, hangt af van de plek en het gebruik.
- Houtolie: Olie dringt diep in het hout en voedt het van binnenuit. Het beschermt goed tegen uitdroging en scheurtjes. Er bestaan speciale oliën met UV-filters die de zonnestralen deels tegenhouden. Ideaal voor tuinmeubels of houten vlonders die hun natuurlijke uitstraling mogen behouden.
- Beits: Beits legt een beschermende laag over het hout, maar laat de nerven en structuur zichtbaar. Transparante beits biedt vaak minder bescherming tegen UV-straling, terwijl een dekkende beits het hout beter afschermt. Het voordeel van beits is dat je het minder vaak hoeft bij te werken dan olie. Beits kopen kan dan ook een goed idee zijn voor je hout!
- Lak: Lak vormt een harde, afsluitende laag. Dit geeft een sterke bescherming, maar bij beschadigingen (bijvoorbeeld een kras) kan er vocht onder de laklaag kruipen. Dat kan leiden tot lelijke blaasjes of scheurtjes. Lak vraagt dus meer onderhoud en zorg.
Houd rekening met de kleur
Een veelgemaakte fout is kiezen voor een volledig transparante afwerking. Hoewel dit het hout een mooie natuurlijke look geeft, biedt het meestal nauwelijks UV-bescherming. Hoe donkerder of meer gepigmenteerd de olie, beits of lak, hoe beter de bescherming. Net zoals bij zonnebrandcrème geldt hier: hoe hoger de factor, hoe langer het hout beschermd blijft.
Regelmatig onderhoud is key
Een eenmalige behandeling is niet genoeg. De zon, regen en wind zorgen er samen voor dat elke beschermlaag langzaam slijt. Voor tuinmeubels en terrassen betekent dat vaak jaarlijks opnieuw oliën of beitsen. Voor gevels of houten kozijnen kan het wat langer meegaan, maar ook daar is periodiek onderhoud essentieel. Een handige tip: giet wat water op het hout. Als het water er direct intrekt, is het tijd voor een nieuwe beschermlaag. Blijft het water liggen als druppeltjes, dan is de bescherming nog in orde.
