De woningmarkt kent in alle sectoren krapte, maar de druk is het hoogst in de koopsector en sociale huursector. In de koopsector is de druk in absolute zin het hoogst. Vorig jaar zochten bijna 500.000 huurders en starters een koopwoning, terwijl er relatief weinig eigenaar-bewoners hun koopwoning wilden verlaten. In de sociale huursector is relatief gezien de hoogste druk. Volgens ING Research zijn er in alle sectoren extra woningen nodig, maar zal extra aanbod van koopwoningen de doorstroming het meest op gang brengen.
© Funda.nl
Deze woning staat te koop voor €2.498.000 in het centrum van Aerdenhout. Funda.nl
Het aantal huishoudens dat actief op zoek is naar een zelfstandige woning is in de afgelopen jaren toegenomen, blijkt uit cijfers van het WoonOnderzoek 2024. Vorig jaar waren er in alle drie de sectoren van de woningmarkt per saldo meer huishoudens actief op zoek naar een woning, dan dat er huishoudens zijn die die sector willen verlaten. Daardoor is er krapte in alle sectoren van de woningmarkt voelbaar, wat zich onder meer in uit in lange wachttijden voor sociale huurwoningen, stijgende huren in de vrije sector en stijgende prijzen voor koopwoningen.
© ING
Koopsector
De koopsector trekt in absolute zin de meeste actieve woningzoekers aan. In 2024 waren er ongeveer 889.000 huishoudens op zoek naar een koopwoning. Daarvan was bijna de helft afkomstig van huishoudens die al een koopwoning bezitten.
Extra vraag komt vanuit huishoudens zonder koopwoning: de huurders en starters. Ongeveer 477.000 huurders en starters gaven vorig jaar aan een koopwoning te zoeken. Dat terwijl er slechts 81.000 eigenaar-bewoners hun koopwoning willen verlaten voor een huurwoning. Het zoekerssaldo – het aantal actieve zoekers min het aantal gewenste verlaters – bedraagt daarmee 397.000. Relatief veel huishoudens (zowel huurders als starters) zijn dus op zoek naar een koopwoning, en slechts weinig eigenaar-bewoners willen deze sector verlaten.
© INGStarters en sociale huurders
In de sociale huursector is relatief gezien de hoogste druk. Het zoekerssaldo is weliswaar minder groot, maar ten opzichte van de totale voorraad sociale huurwoningen is de druk relatief gezien groter dan in de koopsector.
Het totaal aantal zoekenden naar een sociale huurwoning bedroeg vorig jaar namelijk 653.000. Vooral veel sociale huurders zoeken een andere sociale huurwoning. Het zoekerssaldo bedroeg 221.000 in 2024. Naar schatting 374.000 huishoudens zonder sociale huurwoning waren actief op zoek naar een sociale huurwoning, terwijl 153.000 sociale huurders zeiden liever te willen kopen of een midden- of vrije huurwoning te willen bewonen.
© ING
huursector
De midden- en vrije huursector toont met een saldo van 10.000 een aanzienlijk kleiner positief saldo. Er waren 182.000 huishoudens buiten deze sector op zoek naar deze huurvorm in 2024, terwijl 172.000 huishoudens deze sector willen verlaten. Een groot deel van deze huishoudens zoekt een koopwoning. Er zijn dus ongeveer evenveel huishoudens op zoek naar een midden- en vrije sectorhuurwoning als er willen vertrekken.
De wensen van woningzoekenden laten zien dat de koopwoning voor velen het eindstation is. In totaal willen er relatief veel huishoudens van huur naar koop, maar slechts weinig huishoudens willen van koop naar huur.Vooral bewoners van midden- en vrije huurwoningen willen naar een koopwoning. Sociale huurders zoeken veelal een andere sociale huurwoning. Starters willen vaak huren, bij voorkeur een sociale huurwoning.
Vermogensopbouw
Het WoonOnderzoek geeft ook inzicht in de redenen waarom veel huishoudens anno 2024 een koopwoning willen. Huishoudens die in de twee jaar voorafgaand aan vorig jaar een woning kochten, gaven aan dat 'investeren in de toekomst of eigen bezit' veruit de meest genoemde reden was voor de woningaankoop. Ook 'eigen baas zijn en zelf weten wat je met de woning doet' wordt vaak genoemd. 'Goedkoper' wordt op twee na vaakst genoemd als reden om te kopen, wat volgens onderzoek in het ESB in vergelijking met huren ook zo blijkt te zijn.
Tegelijkertijd gaf een aanzienlijk deel van de huurders aan dat ze eigenlijk een woning hadden willen kopen. Bijna de helft van de recente verhuisde huurders in 2024 gaf namelijk aan om financiële redenen af te zien van kopen. Zo blijkt kopen voor veel huishoudens de voorkeur te genieten boven het huren van een woning.
Meer koopwoningen
Om de algehele krapte te verlagen en aan de behoefte van alle woningzoekers te voldoen, moet het woningaanbod in alle sectoren worden vergroot. Toch zal een ruimere voorraad aan koopwoningen naar verwachting zorgen voor de meeste doorstroming en daarmee ook ruimte creëren in de huurmarkt.
Een grotere voorraad aan koopwoningen zal namelijk zorgen voor minder concurrentie tussen kopers en dat vergroot de kans dat huurders (en starters) deze woningen kunnen kopen. Wanneer huurders deze woningen kopen, laten zij logischerwijs vaak een huurwoning achter. Cijfers over de doorstroming uit 2023 bevestigen dat. Vrijgekomen huurwoningen bieden vervolgens weer ruimte voor onder meer starters. Zo zal een toename aan koopwoningen de doorstroming naar verwachting het meeste op gang brengen en daarmee de meeste woningzoekenden meer kans geven de gewenste woning te vinden.
Meer informatie:
ING
www.ing.nl
