De geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten zijn opnieuw toegenomen nadat de Verenigde Staten afgelopen zondag (22 juni) drie nucleaire installaties in Iran hebben gebombardeerd. De luchtaanvallen, door president Trump omschreven als "zeer succesvol", lijken vooralsnog een eenmalige actie. Iran meldt beperkte schade en heeft inmiddels gereageerd met een aanval op Amerikaanse basis in het Midden-Oosten.
Ondanks de ernst van de situatie is van paniek op de financiële markten vooralsnog geen sprake. Beleggers volgen de ontwikkelingen nauwgezet, met name mogelijke repercussies vanuit Teheran. Een grote zorg is de Straat van Hormuz, een strategisch belangrijke doorvoerroute voor olie en gas. Indien deze wordt geblokkeerd, kan dit de olieprijzen verder opdrijven.
Olieprijzen kunnen verder stijgen
Een verstoring van de doorvoer via de Straat van Hormuz, waar een kwart van de mondiale olie-export over zee plaatsvindt, zou volgens ING de prijs van Brent-olie op korte termijn naar $120 per vat kunnen stuwen. In het geval van een langdurige blokkade wordt zelfs een prijs boven $150 per vat verwacht. Iran heeft echter ook zelf belang bij open doorgang, omdat een groot deel van haar olie-export deze route volgt.
Economische gevolgen voor VS en eurozone
Voor de Amerikaanse economie blijven de directe gevolgen voorlopig beperkt. De VS is netto-exporteur van energie en minder afhankelijk van olie uit de Perzische Golf. Toch kunnen stijgende energieprijzen inflatie aanwakkeren en het vertrouwen van consumenten drukken. De Federal Reserve zal hierdoor vermoedelijk terughoudend blijven en pas in het vierde kwartaal overgaan tot een renteverlaging, mogelijk met 50 basispunten in december.
In de eurozone is het risico op vertraging van de groei beperkt, maar de inflatoire druk neemt toe. Volgens ramingen van de Europese Centrale Bank (ECB) kan een stijging van 20% in energieprijzen de economische groei in 2026 en 2027 met 0,1 procentpunt verlagen. Tegelijkertijd zou de inflatie met 0,3 procentpunt dit jaar en 0,6 procentpunt volgend jaar kunnen oplopen. Een renteverlaging in juli lijkt hierdoor uitgesloten.
Financiële markten
De Amerikaanse dollar noteerde een bescheiden herstel als gevolg van geopolitieke spanningen en stijgende olieprijzen. Toch ontbreekt vooralsnog een klassieke vlucht naar veilige havens zoals staatsobligaties. Ook de kredietmarkten blijven stabiel. Spreads blijven krap en de vraag naar nieuw uitgegeven schuldpapier is hoog. Verdere escalatie kan echter snel leiden tot een risicovolle omslag in het sentiment.
Bron: ING