In Drenthe is ruimte zat voor dorpsinbreiding. Dat blijkt uit een onderzoek dat KAW uitvoerde in opdracht van de provincie Drenthe. In totaal vond het architecten- en adviesbureau plek voor maar liefst 13.000 woningen die de fraaie Drentse natuur onaangetast laat en de leefbaarheid in de dorpen een boost geeft. De extra behuizing geeft mensen niet alleen de kans om in hun eigen dorp te blijven wonen, maar zorgt er tevens voor dat de doorstroming op gang komt. KAW-onderzoeker Niels van Schaik ziet ook in de rest van Nederland onverwacht veel ruimte voor dorpsverdichting. "Op basis van extrapolatie en big data komen we uit op bijna 170.000 woningen."
Het rapport genaamd Ruimte Zat in Drentse dorpen, dat in het verlengde, ligt van KAW's eerdere Ruimte Zat in de Stad-onderzoeken, laat zien waar de bouw- en verbouwmogelijkheden liggen binnen de bestaande dorpsstructuur. Geen generieke oplossingen, maar maatwerk dat aansluit op het karakter en de schaal van de typische esdorpen, kanaaldorpen en wegdorpen in Drenthe. Door leegstand aan te pakken, plekken binnen het dorp opnieuw te benutten en dorpsranden beter af te werken, ontstaat ruimte voor nieuwe woningen zonder het landschap aan te tasten.
Woonwijk in het Drentse Assen.
Meer dan woningen
De kracht zit niet alleen in aantallen, maar ook en vooral in wat die toevoegingen teweegbrengen, volgens Van Schaik. "Nieuwe woningen geven jongeren bijvoorbeeld de kans om in hun dorp te blijven wonen en ouderen om binnen de eigen omgeving te verhuizen waardoor weer passende woonruimte vrijkomt voor anderen. Zo houden voorzieningen stand, blijven sociale netwerken in de lucht en behoudt het dorp zijn vitaliteit."
Relevant voor heel Nederland
Hoewel het onderzoek zich richt op Drenthe, raken de inzichten een bredere werkelijkheid. Veel Nederlandse dorpen, van Zeeland tot Groningen, worstelen met vergelijkbare thema's: vergrijzing, leegstand, verdunning en kwetsbare voorzieningen. Van Schaik: "De principes uit dit onderzoek zijn daarom ook elders toepasbaar. Niet door ze één-op-één over te nemen, maar wel als uitgangspunt voor lokale verkenning."
Verrassende potentie
Van Schaik: "Wat opvalt, is de omvang van de mogelijkheden. Alleen al in Drenthe is ruimte voor zeker 13.000 woningen. Dat betreft nieuwe huizen, maar ook woningen die voortkomen uit woningsplitsing en erfdelen. Geen grootschalige uitbreidingen dus, maar slimme, zorgvuldig ingepaste toevoegingen die de dorpen echt versterken."
Samen met de bewoners
Net als bij al haar andere projecten zoekt KAW ook bij dorpsverdichting naar samenwerking met de bewoners en draagvlak. Van Schaik: "Dat doen we door samen met de inwoners te bepalen wat past en waar welke behoefte ligt. Het rapport biedt daarvoor handvatten, met inzichten die toepasbaar zijn in alle Drentse dorpen, maar ook daarbuiten."
Meer informatie:
Provincie Drenthe
www.provincie.drenthe.nl