Veel verkochte voorjaarsbloeiers zoals lavendel en vlinderstruiken bevatten nog altijd grote hoeveelheden pesticiden. Dat blijkt uit een steekproef van consumentenprogramma Kassa, in samenwerking met milieuorganisatie PAN Nederland. In 14 van de 15 onderzochte planten werden resten van meerdere bestrijdingsmiddelen gevonden, waaronder stoffen die schadelijk zijn voor bijen en andere insecten.
De planten zijn gekocht bij grote tuincentra zoals Welkoop, Intratuin en Praxis. Hoewel er dit jaar geen verboden middelen zijn aangetroffen, trof het lab in zeven van de tien planten wél stoffen aan die volgens PAN-NL zeer giftig zijn. Vooral planten van Welkoop scoorden slecht: een lavendelplant bevatte tien verschillende pesticiden, en een vlinderstruik had het hoogste totaalgehalte aan bestrijdingsmiddelen.
Bij Intratuin werden relatief weinig resten gevonden, en bij Praxis bleek één vlinderstruik zelfs volledig vrij van pesticiden – een zeldzaamheid in het vijf jaar durende onderzoek.
Reactie Tuinbranche Nederland
"De bevindingen van PAN-NL zijn voorgelegd aan Tuinbranche Nederland, de vereniging voor ondernemers uit de hele tuinbranche.
Directeur Frank van der Heide verklaart tegenover Kassa: "We zien in het onderzoek dat er geen verboden pesticiden zijn gevonden en dat ook onze eigen bovenwettelijke eisen het goed doen. Dat is goed en daar zijn we blij mee. Maar er blijft altijd ruimte voor verbetering en daar werken we hard aan. Onderzoek en ambities zijn goed en houden partijen scherp maar behoeven soms ook uitleg en nuance."
Reactie Praxis
"Als ondertekenaar van de Tuinbranche Ambitie 5.0 Gewasbescherming in de Sierteelt, zet Praxis zich, samen met zijn leveranciers, actief in voor de verduurzaming van de sierteelt. Voor inhoudelijk commentaar verwijzen we naar de gezamenlijke reactie van de Tuinbranche."
Reactie Welkoop
"We constateren dat er geen wettelijke normen zijn overschreden, maar Welkoop neemt de uitkomsten van het onderzoek serieus
We werken samen met gecertificeerde kwekers en leveranciers om een breed en verantwoord aanbod van tuinplanten aan te bieden. Welkoop werkt actief aan het uitfaseren van schadelijke gewasbeschermingsmiddelen en gaat hierin verder dan de wettelijke vereisten. Dit doen we in lijn met de ambitie van Tuinbranche Nederland, die ook door Welkoop is ondertekend.
We ondernemen gezamenlijk actie als branche en kiezen er daarom voor om niet als individuele retailer te reageren in het programma."
Reactie Intratuin
"Intratuin heeft een helder doel: in 2030 moet 70% van ons groen assortiment chemievrij zijn.
In 2024 hebben we hierin een belangrijke stap gezet. We zijn gestart met het actief delen van deze ambitie met onze leveranciers, waarbij we onze nieuwe inkoopvoorwaarden uitgebreid toelichten. Dit doen we in intensieve gesprekken met de kwekers, waar nodig live – in binnen- en buitenland – zodat we samen kunnen kijken naar oplossingen die werken in hun kwekerij.
Als basis heeft Intratuin in haar leveranciersvoorwaarden opgenomen dat deze een minimale milieucertificering moeten hebben; het gaat hierbij om een milieuregistratie en een GAP-certificaat (Good Agricultural Practice).
Echter, alleen certificering vinden we bij Intratuin niet genoeg om onze ambitie van 70% chemievrij te behalen. Daarom werken we samen met de Tuinbranche aan bovenwettelijke uitfasering van gewasbeschermingsmiddelen, met focus op de meest toxische stoffen. We breiden ons biologische assortiment verder uit – met onder andere biologische kamerplanten en fruitbomen. En we stimuleren het gebruik van natuurlijke bestrijders. Zo hebben we het assortiment 'nuttige insecten', wat we de afgelopen jaren hebben getest, inmiddels in al onze vestigingen uitgerold. Tegelijkertijd informeren we onze klanten actief over de rol van deze 'tuinhulpjes' in een levende tuin.
Daarnaast zijn we op dit moment de laatste hand aan het leggen voor het beleid rondom verwijzingen naar insecten en dieren op de etiketten en potten, zodat we onze klanten nog duidelijker kunnen informeren over de dier- en insectvriendelijkheid van planten. Dit onderdeel van onze leveranciersvoorwaarden is bijna afgerond en wordt de komende weken met onze kwekers gedeeld.
De huidige Tuinbranche ambitie 5.0 is van toepassing voor al onze leveranciers, zowel in binnen- als buitenland. Al 337 leveranciers hebben de ambitie ondertekend en zijn samen met ons op weg om het middelengebruik versneld af te bouwen. Dit is ongeveer 75% van de leveranciers. Met de overige 25% zijn we in gesprek. Soms is het simpelweg ingewikkelder: vanwege verschillen in wetgeving of een ander klimaat en dus ziekten- en plagendruk. Ook de kennis over deze onderwerpen en de beschikbaarheid van alternatieven is niet in alle landen gelijk. Maar door het voeren van het dialoog en het delen van gemeenschappelijke kennis werken we hard aan vooruitgang.
Het PAN-rapport bevestigt dat we op de goede weg zijn. Onze planten bij Intratuin bevatten gemiddeld de minste residuen – zowel in aantal als in gehalte. Dat is hoopgevend, maar het betekent niet dat onze ambitie is behaald.
Sommige gewassen, zoals lavendel, vormen een grotere uitdaging. Eerder onderzoek door Tuinbranche toonde dit al aan, en daarom is er nu een werkgroep Lavendel opgericht. Samen met telers, Tuinbranche Nederland, andere retailers en teeltexperts onderzoeken we hoe we ook hier versneld de omslag kunnen maken.
De Lavendelplant uit Portugal bevatte nog de actieve stof Acetamiprid, die niet meer is toegestaan op de 5.0 ambitielijst. Als Intratuin zijn we met deze kweker in gesprek. Zij hadden ons al open en transparant verteld over hun uitdaging met deze actieve stof. De teler heeft ondertussen een alternatief gevonden dat zij dit jaar gaan testen. Wij blijven dit nauw volgen.
De uitbreiding van de huidige ambitie 5.0, in lijn met de Intratuin-ambitie van 70% chemievrij groen assortiment, is een belangrijke stap. Het helpt ons en de sector om de insectenvriendelijke planten sneller helemaal chemievrij te krijgen. Daar blijven we ons elke dag hard voor inzetten – samen met al onze partners in de keten."
Het volledige rapport is te lezen op de website van Kassa.