Een familiebedrijf is soms een vloek en een zegen, waarin keuzes maken een groot deel vormt van zowel het verleden als de toekomst. In het leven moet je zelf beslissen en leer je daardoor dat je bij het nemen van een beslissing altijd drie mogelijkheden hebt: je kunt ja-zeggen, nee-zeggen of geen beslissing nemen. Door het feit dat je drie opties ziet, lukt knopen doorhakken makkelijker. De meeste mensen vergeten de derde mogelijkheid waardoor de kans om fout te beslissen niet vijftig, maar eerder dertig procent bedraagt. Want niet kiezen is sowieso al een verkeerde keuze. Het risico dat je loopt wanneer je beslist, is dus kleiner dan je denkt. Die stelregel geeft me moed om beslissingen te nemen. Als je bang bent om ergens spijt van te krijgen, beslis je nooit iets. Zo denk ik ook in mijn persoonlijk leven. Spijt heb ik dus zelden."
Dat stelt Willem Permentier van Prima Meubelen. Hij behoort tot de vierde generatie van het familiebedrijf Prima Meubelen, dat al meer dan 75 jaar bestaat. De onderneming heeft vestingen in Aalst, Erembodegem en Middelkerke. 
"Het is juist die 'opoffering' die komende generaties wakker moet schudden", waarschuwt Willem Permentier van Prima Meubelen.
"Ook in het bedrijfsleven is keuzes maken moeilijk en hard", vervolgt hij. "Het bedrijfs- en privéleven liggen bij sommigen niet alleen overhoop, soms is er geen strikte lijn in te trekken. Dat geldt zeker voor een familiebedrijf. Het was een familielid die ooit zei: "Veel mensen zeggen dat onze manier van leven een keuze is, maar dat is het niet. Je kiest ervoor omdat je nooit iets anders hebt meegemaakt. Je kiest ervoor omdat je erin bent opgegroeid." Het zit met andere woorden in de genen, in ons DNA. Er is geen keuze daarin. Roekeloos aan de zijlijn staan heeft geen zin. En die stelregel moet je moed geven om bepaalde beslissingen in het leven te nemen. Een familiebedrijf kan soms zowel eb en vloed zijn. Dat is zeker. Maar je moet voor jezelf de opoffering maken om daarin verder te gaan. Het is die standvastigheid, die verbondenheid waar nog zelden over gesproken wordt. Het puur persoonlijke is weggelaten terwijl ondernemen een menselijk en sociologisch aspect is. Je moet elkaar voelen, elkaar begrijpen en elkaar vertrouwen schenken. Ondanks dat ik in de krant las dat een ander familiebedrijf zichzelf een familie van "overwinnaars" vonden. Wel, wij zijn eerder overlevers."
Snijdende keuze
"Maar het is ook het onbesef bij veel modale gezinnen en mensen dat juist die "opoffering" het moeilijk kan maken. Wanneer je bijna leeft voor het bedrijfsleven, maak je daarin een duidelijke en strikte keuze. Maar die keuze weegt ook door in je privéleven. Juist die genomen keuze doet veel mensen twijfelen. Ik kan me nog goed herinneren dat, toen mijn grootvader stervende was, hij mijn grootmoeder naar klanten stuurde. Het werk gaat voor. Een snijdende keuze die je niet alleen maakt, maar dat ook bijblijft. Wanneer je één bent met je eigen bedrijf, gaan je eigen lichaam, geest en ziel op in dat bedrijf. Je leeft daar in zekere zin in voort. Misschien is dat juist die sociologische en psychologische verbondenheid die slechts enkelen kunnen ervaren. Je bent op dat moment zowel getrouwd, vader/moeder en dochter/zoon van je kind, van je zaak. Soms kan die opoffering ook groot genoeg worden om je privéleven op de tweede plaats te stellen. Klanten zeggen tegen jou "prettig weekend" op het moment waarop je de betekenis van "weekend" niet meer kent. Het leven waarin je bent opgegroeid zal de weg bepalen die je uiteindelijk zult bewandelen, maar dus ook je toekomst. Leven "van" of leven "voor" zijn twee paradoxale begrippen die nefast tegenover elkaar kunnen worden gezet."
Collectieve gedachte
"Maar de 'collectieve gedachte' is voor een nieuwe generatie binnen de interieursector geen loos begrip. We mogen als nieuwe generatie niet ontkennen dat herinvesteringen en het ontwijken van de gedachte aan persoonlijk winstbejag de sleutels zijn van een nieuwe en frisse generatie binnen de industrie. "De fabriek gaat voor". En het is die beslissing dat het soms moeilijk maakt om de juiste balans te vinden binnen beide sferen. Pas dan komen de vragen naar boven: "Hoe lang ga je dat nog volhouden?". Maar je hebt natuurlijk wel een verantwoordelijkheid af te leggen die een ander niet heeft of liever zelfs zou willen ontwijken. Een familiebedrijf is zoals een kind. Het heeft elke dag aandacht nodig, er moet voor gezorgd worden en je mag het niet verwaarlozen. Het is juist die verantwoordelijkheid die elke generatie heeft moeten doorgeven om te spreken over continuïteit. Bij dat begrip hoort een zekere mate van 'opoffering'. Vrije of persoonlijke tijd heb je nauwelijks of niet. Dat is de grote tegenstelling aan het hele verhaal... Maar stel dat je een verkeerde beslissing neemt, moet je daarmee leren leven? Gewoon oplossen die fout! Je mag nooit terugdenken aan iets wat je niet meer kan corrigeren. Dat maakt je misschien hard in het bedrijfsleven, maar het maakt een toekomstige generatie ook wijzer!"
Vloeibare moderniteit
"Soms is het ook de eerlijkheid en de verantwoordelijkheidszin die bij veel mensen ontbreekt. Op dat moment begin je te mijmeren over het feit of je al dan niet goed bezig bent. Maar dat zal je pas weten aan het einde van jouw termijn. Ook de sociale media zijn veel extraverter geworden dan vroeger. We leven nu in een vloeibare moderniteit, de tijden zijn daardoor ook sterk veranderd. Je hebt met andere woorden geen keuze om daar niet in mee te gaan. Toen ik 15 jaar was en uitging in het buitenland was dat nog een tijd waar er nog naar e-mail werd gevraagd. Je zou maar raar bekeken worden moest je dat nog vragen. In deze moderniteit moet je meegaan. Je moet iets van jezelf "lossen" zodat mensen je vertrouwen. Want dat 'vertrouwen in elkaar' is soms sterk zoekgeraakt. Zoiets kan ook wel beslag nemen op de continuïteit van het bedrijf zelf. Elke dag opnieuw, dag in dag uit, vechten voor een bedrijf. Ik denk niet dat veel mensen het tegenwoordig nog aankunnen of willen. Het sociale vangnet heeft ons daarvoor veel te fragiel doen voelen. Maar fragiel mag je nooit worden! Toen een voormalige werknemer uitviel en ik in mijn laatste jaar op de universiteit belandde, besloot ik overdag dat werk over te nemen en 's avonds en 's nachts mijn universitaire werk af te ronden. Zowel die individuele als collectieve keuze moet je soms maken. Mijn grootouders hebben dezelfde opoffering gemaakt, misschien (en waarschijnlijk) nog sterker dan ik in die tijd. Maar het is juist die "opoffering" die komende generaties wakker moet schudden. Met de voeten op de grond en het liefst met een nuchtere kijk op de gang van zaken. Want "niet kiezen" is altijd een verkeerde keuze. Je wilt het beste voor je kind. Die keuze is maakbaar en collectief", besluit Willem zijn betoog.
Reageren? [email protected]
Meer informatie:
Prima Meubelen
Aalst – Erembodegem - Middelkerke
www.primameubelen.be