Hogere pinomzet, toch minder spullen gekocht

De consument lijkt weliswaar meer vrije uitgaven te hebben gedaan in het tweede kwartaal, maar nam lang niet altijd ook meer mee naar huis. In de winkelstraat staan op veel plekken de verkoopvolumes onder druk. Dat blijkt uit een analyse op basis van ING-transactiedata over het tweede kwartaal.



Totale transactiewaarde stijgt licht in het tweede kwartaal
Transactiedata lijken erop te duiden dat de 'vrije' uitgaven van consumenten aan goederen en diensten (consumptie exclusief vaste lasten) in het afgelopen kwartaal verder zijn toegenomen. De totale waarde van pintransacties, geldopnames en iDEAL-betalingen lag in het tweede kwartaal namelijk 1,9% hoger dan een kwartaal eerder. Ten opzichte van eerdere kwartalen lijkt er sprake van een kleine groeivertraging. Zo nam de totale waarde van transacties in de drie voorafgaande kwartalen nog met gemiddeld 2,3% toe. Dat de groei wat is afgenomen, zit vooral in de uitgaven die offline (in de winkelstraat) worden gedaan. Duiken we nog wat dieper in de cijfers, dan zien we dat met name de groei van de pinomzet van winkels waar goederen verkocht wordenrecent is achtergebleven, terwijl we bij de diensten (vooral horeca) wel een toename zien.



Vrij zwakke groei van pinomzet bij veel winkels
Bij veel winkels was de toename van de pinomzet vrij zwak in het tweede kwartaal. Zowel bij food (supermarkten & voedingsspeciaalzaken) als de non-foodretail lag de pinomzet 'slechts' 1% hoger dan een kwartaal eerder. Binnen de non-foodretail noteerden elektronicawinkels (-4,1%), winkels in vrijetijdsspullen (-2,0%) en woonwinkels (-2,4%) zelfs duidelijke minnen. Bij de meer noodzakelijke non-foodcategorieën zoals tankstations (+1,1%) en drogisterijen en apotheken (+2,4%) steeg de pinomzet nog wel. Tegenover de gematigde groei bij goederen stond bij diensten een plus in de pinomzet van ruim 4%. Die toename is vooral te danken aan een hogere pinomzet bij restaurants en cafés (+4,2%). Het warme en droge weer in het tweede kwartaal zal hier mogelijk hebben meegespeeld.

Ondanks iets hogere pinomzet, toch minder spullen gekocht
De recente prijsstijgingen helpen de toegenomen pin-uitgaven van consumenten in perspectief te plaatsen. In de winkelstraat lijken de prijzen vaak zelfs harder te zijn gestegen dan de pinomzet. Uit prijsindices van het CBS valt af te leiden dat de prijzen bij supermarkten en voedingsspeciaalzaken in het tweede kwartaal circa 2,5% hoger waren dan in het eerste kwartaal. Gemiddeld gingen deze prijzen dus ruim twee keer zo hard omhoog als de pinomzet. Dit betekent dat consumenten in deze winkels meer hebben uitgegeven, maar toch minder mee naar huis namen. Bij non-foodwinkels steeg de prijs met gemiddeld zo’n 2%, bij een toename van de pinomzet van 1%. Per saldo resulteert hier dus ook een lager verkoopvolume. Vanuit de pinomzet bij diensten resteert na correctie voor de prijsontwikkeling wel een toename van het verkoopvolume. Zo steeg in de horeca het volume nog ondanks hogere prijzen.



Consumenten zet rem op groei vrije uitgaven
Transactiecijfers gebruiken we als indicatie voor hoe de vrije consumptie zich ontwikkelt. Al met al duiden de cijfers voor het tweede kwartaal op zeer zwakke groei of zelfs stagnatie van de vrije uitgaven (in volumes) ten opzichte van een kwartaal eerder. De totale transactiewaarde stijgt weliswaar nog licht (+1,9%), maar die stijging verdwijnt op veel plekken als sneeuw voor de zon op het moment dat we de inflatie ook meenemen. Vooral bij de winkels die goederen verkopen zien we duidelijke signalen van een consument – wiens vertrouwensherstel recent wat is gestokt – die op de rem staat.