Volgens ABN Amro gaat de bouwsector een moeilijke tijd tegemoet. Het aantal verkochte nieuwbouwwoningen in 2022 is met 28 procent gedaald. De stagnatie treft dit jaar vooral architecten (-6 procent).
Ingenieurs (+6 procent) en installatiebedrijven (+5,5 procent) hebben tij juist mee.
In Vlist verrijst Boerderijhof, zes levensloopbestendige woningen, geheel in de stijl van de bestaande architectuur. FOTO FUNDA
Hoewel de bouw het vierde kwartaal van 2022 afsloot met 2,3 procent groei ten opzichte van het derde kwartaal, zien de vooruitzichten er dit jaar minder gunstig uit. Door de inflatie en de snel gestegen rente neemt de vraag naar nieuwbouw sterk af: de verkoop van nieuwbouwwoningen daalde vorig jaar met 28 procent in vergelijking met 2021. De stikstofcrisis, stijgende bouwkosten en een tekort aan geschikte bouwlocaties zorgen voor extra onzekerheid. De stagnatie in de nieuwe woningbouw wordt vooral gevoeld door architectenbureaus. Zowel in 2023 (-6 procent) als in 2024 (-1 procent) ligt in dit segment krimp in het vooruitzicht. Over de gehele linie (-1,5 procent) is de krimp in de bouwsector dit jaar relatief beperkt. Deze wordt namelijk deels gecompenseerd door de groeiende behoefte aan verduurzaming en onderhoud van de gebouwde omgeving. Ingenieurs (+6 procent) en installatiebedrijven (+5,5 procent) hebben de wind dan ook in de rug en ook in 2024 wordt een groei van respectievelijk 5 en 3,5 procent verwacht. Dit concludeert ABN AMRO in de sectorprognose Bouw die vandaag is gepubliceerd.
Verduurzaming
De daling van bouwvolumes wordt ook veroorzaakt doordat investeringen in de bouw van bedrijfspanden - vooral kantoorgebouwen en winkels - in de afgelopen vier kwartalen is afgenomen (-3 procent). Naast de gestegen rente is dit onder meer te wijten aan de opkomst van thuiswerken en een gebrek aan geschikte bouwlocaties voor onder meer logistiek vastgoed. Dit wordt deels gecompenseerd door investeringen in verbouwingen aan bestaande bedrijfsgebouwen. Zo worden bedrijfshallen, loodsen, scholen en andere utiliteitsgebouwen steeds verder verduurzaamd. ABN AMRO verwacht daarom dat de netto groei voor de utiliteitsbouw hierdoor volgend jaar - na een krimp van 3 procent in 2023 - op -1 procent uitkomt. De grond-, weg en waterbouw zit eveneens in moeilijk vaarwater. Zo staan grote opdrachten van Rijksoverheid, provincies en gemeenten onder druk door hoge bouwkosten en lange levertijden en komen infrastructurele projecten door strengere stikstofregels en hogere grondstofprijzen moeilijk van de grond.
Risico’s eerlijk verdelen
Hoewel de vooruitzichten per segment verschillen, liggen voor gehele bouwsector moeilijke jaren in het verschiet. “Nu de vooruitzichten minder gunstig zijn, doen bouwbedrijven er goed aan aandacht te besteden aan risicomanagement. Zo staan aannemers vaker voor de keuze om woonprojecten in verschillende fasen op te knippen, zodat zij vóórdat de bouw begint de gewenste 70 procent voorverkoop kunnen halen. Ook kan in de ontwerpfase gekozen worden voor een andere mix van type woningen, waarbij het toevoegen van goedkopere woningen het afzetrisico verkleint. De inzet van prefabricage en industrialisatie kan een extra bijdrage leveren aan een betere betaalbaarheid van woningen”, zegt Paul Bisschop, Sector Econoom Bouw van ABN AMRO. “Alle spelers in de keten moeten een zekere mate solidariteit en flexibiliteit tonen om in deze afzwakkende conjunctuur voor bouwproductie te blijven zorgen. Zo kunnen hogere prijzen van bouwmaterialen niet eenzijdig bij aannemers liggen en is het vertragingsrisico door stikstof vooral iets wat een opdrachtgever het beste kan dragen.”
De volledige prognoses per sector zijn hier in te zien.
