Binnensteden vinden zichzelf opnieuw uit als een plek waarin naast winkelen ook ruimte is voor ontmoeten, recreëren, werken en wonen. Tal van gemeenten zetten in op aangenamere binnensteden door te vergroenen en het opwaarderen van pleinen en straten. Consumenten herwaarderen de fysieke winkel als plek waar service en klantgerichtheid voorop staan. Desondanks staat de winkelmarkt opnieuw voor onzekere tijden door teruglopende consumptie en oplopende prijzen. Structureel lijkt de grootste krimp in de fysieke winkelmarkt echter voorbij. Vanwege de leegstand in tal van centra blijft de transformatieopgave onverminderd groot. Dat blijkt uit de jaarlijkse winkelhuurprijsmonitor van Stec Groep.
Stijgende huurprijzen
Vastgoedpartijen verhoogden de huren van winkelvastgoed in 2022 met 9%. Inflatie en herstel van de winkelmarkt zijn de belangrijkste factoren. Met name in de centra van middelgrote steden zijn er grote regionale verschillen. In de Randstad stegen de huurprijzen in deze centra het hardst tot 11%. In provincies als Groningen, Drenthe en Zeeland stegen de huren aanzienlijk beperkter met 5 tot 7%. Dit heeft twee oorzaken. Buiten de Randstad zijn vaker lokale vastgoedpartijen actief en zij voeren gemiddeld genomen een gematigder huurprijsbeleid. Ook de uiteenlopende en relatief hoge leegstandcijfers in dit type centra spelen een belangrijke rol.
Conjuncturele effecten op korte termijn
De retailmarkt bevindt zich opnieuw in onzekere tijden. Stijgende huurprijzen, hogere rente (en daarmee duurdere voorraadfinanciering), inkoop en personeelskosten drukken de winstgevendheid van fysieke winkels. Door het verslechterende economisch klimaat en hogere prijzen worden consumenten terughoudender in consumptie. Enige toename van leegstand is niet uit te sluiten.
De Stec Groep verwacht dat dit zich zal beperken tot een landelijk niveau van 6 tot 7% in de periode 2023-2025. Dit komt mede door de kantelende woningmarkt (hoge bouwkosten, afnemende nieuwbouwproductie en hypotheekaanvragen) en een daardoor verwacht afnemend tempo in transformatie naar woningen. Leegstand zal zich met name manifesteren in middelgrote centra, stadsdeelcentra en in mindere mate de grote binnensteden.
Structureel de grootste krimp winkelmarkt voorbij
Waar conjunctureel op korte termijn negatieve effecten te verwachten zijn, verwacht Stec Groep dat structureel de grootste krimp in de fysieke retailmarkt over zijn piek heen is. In het afgelopen decennium verdwenen in de centrumgebieden één op de vijf winkels uit het straatbeeld. In aanloopstraten werd veelvuldig getransformeerd en winkelverdiepingen werden omgebouwd tot woningen of kantoren. Ketens blijven de komende jaren hun winkelportefeuilles optimaliseren (minder vestigingen op betere locaties) en nog steeds staan diverse branches onder druk. De Stec Groep verwacht structureel nog een krimp van 5 tot 10% van de winkelvoorraad. De grootste consolidatieslag heeft dus plaatsgevonden.
Bron: Stec Groep
