Waag je niet aan langetermijnvoorspellingen. Het heeft geen zin. FT columnist en econoom Tim Hartford slaat de spijker op z’n kop met een veelzeggend vergelijk: ‘Je verwacht niet dat tandartsen voorspellen hoeveel tanden je hebt als je 80 bent. Je verwacht dat ze goed advies geven en problemen oplossen’. Hou dit in gedachte als je je toch aan langetermijnvoorspellingen waagt. Dat schrijft Casper Burgering. Hij is Senior Econoom Sustainability Research bij ABN Amro.
"Hoogleraar Transitiekunde Jan Rotmans voorspelde op de radio dat er zware jaren aankomen. Helemaal mee eens, want het aantal crises is talrijk. Maar hij bedoelde natuurlijk meer specifiek in relatie tot de klimaatcrisis en de transitie-opgave die we voor ons hebben liggen. Hij voegde eraan toe dat de grondstofprijzen voor het maken van allerlei koolstofarme technologieën de komende 10 jaar met meer dan duizend procent zullen stijgen. Uitgeschreven in cijfers met een uitroepteken ziet het er nog indrukwekkender uit: meer dan 1000% in 10 jaar! De vraag naar grondstoffen – met name de kritieke metalen – neemt namelijk sterk toe en het aanbod is in handen van een beperkt aantal landen. Dit gaat de prijs enorm opdrijven, aldus professor Rotmans.
Ik vind het nogal wat", vervolgt Casper Burgering: "1000% in 10 jaar! Ik schrijf regelmatig over prijstrends in grondstofmarkten in mijn columns. Het is en blijft een interessant thema, zeker in relatie tot de energietransitie. Ik stip vaak ook de urgentie van het komende aanbodtekort en de sterk groeiende vraag naar grondstoffen regelmatig aan. Maar ik heb mij nooit durven wagen aan een prijsstijging van meer dan 1000% in 10 jaar! Het heeft namelijk volgens mij geen zin en bovendien heeft het maar bar weinig betekenis."
Op de lange termijn zijn we allemaal dood
"Voorspellen is topsport. De complexiteit is erg groot en je kunt als prijsvoorspeller op geen enkele wijze een garantie afgeven over de afloop. Zo weet ik uit ervaring dat het afgeven van een prijsverwachting over grondstoffen geen sinecure is. Wat zijn de neer- en opwaartse prijsrisico’s en welke van deze twee weegt het zwaarst op welk moment? Het zijn meer dan 15 variabelen waarmee je met wisselende regelmaat of juist weer tegelijkertijd rekening mee moet houden. Pfff… Ik deed prijsvoorspellingen voor allerlei metalen over maximaal twee jaar en dat was al een hele uitdaging.
De bekende econoom Keynes zei lang geleden ‘in the long run we are all dead’. Daarmee bedoelde hij ongeveer dat de lange termijn eigenlijk simpelweg gewoon een reeks van opeenvolgende korte termijnen is, die met allerlei complexe vraagstukken komen. We worden dus continu geconfronteerd met problemen die op de korte termijn aangepakt moeten worden en om een oplossing vragen. Dan wordt het voorspellen van de zogenoemde lange termijn dus eigenlijk zinloos. Want zodra de huidige (korte termijn) problemen inderdaad (geheel of deels) worden opgelost, is er misschien niet eens een probleem op de lange termijn. Denk hier weer even terug aan die tandartsen in het begin."
Wishful thinking
"Ik vind die prijsverwachting van professor Rotmans dus niet zinvol. Ik ben het met hem eens dat de prijzen voor kritieke metalen zullen stijgen, maar met 1000% in 10 jaar (!), daar heb ik weinig mee. Ook hij kan geen enkele garantie geven over de uiteindelijke afloop. Het aanbod van grondstoffen is al langer een thema in grondstofmarkten. In de hele waardeketen – dus ook aan de vraagzijde – vinden talrijke innovaties plaats om de grondstoffenproblematiek te adresseren, ook in de komende 10 jaar. En misschien zitten hier wel net die baanbrekende innovaties bij die het probleem helpen te verzachten of zelfs geheel oplossen. Maar dit is wellicht teveel wishful thinking van mijn kant", besluit Casper Burgering.