De escalatie van het conflict in Oekraïne is een feit. Dit kan de Nederlandse economie op verschillende manieren raken. Hoe dat uiteindelijk gebeurt, wordt in grote mate bepaald door het verloop van het conflict en de reactie van het Westen, stelt econoom Jan-Paul van de Kerke van ABN Amro.
© Chernetskaya | DreamstimeFoto ter illustratie © Chernetskaya | Dreamstime.com
"De grote onzekerheid maakt het op dit moment niet mogelijk een nieuw basisscenario op te stellen voor bijvoorbeeld economische groei en inflatie. Wel kunnen we aan de hand van een escalatiescenario de mogelijke gevolgen voor de Nederlandse economie in kaart brengen.
Het meest waarschijnlijke scenario is er een met voornamelijk prijsschokken voor gas en andere grondstoffen. In een negatiever scenario worden deze prijsschokken aangevuld met een aanbodschok van Russisch gas. Rusland reageert bijvoorbeeld op de sancties van het Westen door de gastoevoer naar Europa te stoppen of de gaslevering loopt door een andere reden spaak. Voor dit negatieve scenario werken we de gevolgen voor inflatie en groei uit. Op dit moment is dit scenario echter een stuk minder waarschijnlijk."
"In deze publicatie beschrijven we eerst de verschillende kanalen van impact door het conflict of door sancties. Vanwege de veranderlijkheid van de situatie geven we nog geen nieuwe groeiramingen af voor het basisscenario. Om toch een gevoel te krijgen van de impact als het conflict verder escaleert doen we een grove inschatting van de inflatie en groei voor het negatieve scenario waarin de huidige prijsschokken gepaard gaan met een aanbodschok van Russisch gas."
Voornaamste kanaal is inflatie
"Wat zijn de kanalen waarlangs de Nederlandse economie geraakt wordt? Het voornaamste kanaal is inflatie. Energieprijzen hebben recent de inflatie in Nederland flink opgedreven. Verdere escalatie kan daar nog een flinke schep bovenop doen. Energiemarkten hebben al een stevige reactie laten zien op het nieuws van de invasie. Zo steeg de olieprijs tot niveaus voor het laatst gezien in 2014 (inval in de Krim) en piekt de gasprijs opnieuw. De kans bestaat dat energie en olieprijzen voor langere tijd hoog blijven. In het geval van het stoppen van gasleveringen aan Europa betekent dit mogelijk zelfs het rationeren van energievoorraden. Dit alles betekent een hogere inflatie in Nederland, juist op een moment dat bedrijven en consumenten al een flinke stijging van de energierekening verwachten."
"Naast een cruciale positie op het gebied van de uitvoer van energie heeft Rusland ook een dominante positie op andere grondstoffenmarkten. Hoewel de directe handelsbelangen van Nederland met Rusland beperkt zijn, speelt Rusland op 2 gebieden een rol van betekenis. Rusland (en Oekraïne) zijn belangrijke exporteurs van graan en kunstmest. Beide producten zijn belangrijk voor de voedselproductie. Mogelijk is daarom een effect van het conflict te zien op de voedingsprijzen. Naast graan en energie produceren Rusland en Oekraïne ook enkele specifieke grondstoffen die belangrijk zijn voor de industrie. Voorbeelden daarvan zijn palladium en titanium."
