In 1926 werd er een Ingvar Kamprad geboren op een boerderij genaamd Elmtaryd in het dorp Agunnardy. Zo’n 20 jaar later startte hij een onderneming die meubilair verkocht. Omdat hij dyslexie had, koos hij een makkelijk te onthouden naam. Als alle hoofdletters van de in de eerste zin genoemde namen achter elkaar worden gezet, blijkt dat het gaat om één van de bekendste merken ter wereld: IKEA.
IKEA is juridisch gezien een ijzersterk merk met een grote beschermingsomvang. Wij leggen uit waarom.
De advocaten v.l.n.r.: Elise Menkhorst, Evert van Gelderen en Armita Hosseini.
Het belang van onderscheidend vermogen
Het is de vraag of Kamprad zich dat destijds besefte, maar de naam IKEA voldoet aan het belangrijkste vereiste van een sterk merk: onderscheidend vermogen. Dat wil zeggen dat het merk in staat is om producten en diensten te onderscheiden van die van een andere onderneming.
Dit in tegenstelling tot zogenaamde beschrijvende namen. Dat zij merknamen die het product of de dienst beschrijven. Beschrijvende namen hebben van huis uit geen onderscheidend vermogen.
Het is dus aan te raden om daar rekening mee te houden bij het kiezen van een merknaam. Binnen de woonindustrie zijn genoeg iconische merken te bedenken die bestaan uit afkortingen, fantasienamen, namen van de ontwerpers of oprichters of namen die iets heel anders betekenen. Het schoolvoorbeeld van die laatste categorie is Apple. Apple zou beschrijvend zijn voor fruit, maar niet voor computers en telefoons.
Juristen vs marketeers
Wij beseffen ons dat marketingspecialisten soms iets heel anders adviseren dan juristen. Een zekere mate van beschrijvendheid zorgt er namelijk voor dat het publiek bij het zien van een merk al meteen kan weten waar de producten of diensten voor bestemd zijn.
Maar wij adviseren dit niet zomaar. Een onderscheidende naam heeft namelijk twee grote voordelen. In de eerste plaats voldoet het daarmee aan het belangrijkste vereiste om een merk te zijn, waardoor het in principe kan worden ingeschreven in het merkenregister. Pas na inschrijving bij een merkenbureau kan het worden gehandhaafd. Zo heeft de online plek waar heel wat meubels en accessoires op terechtkomen, Marktplaats, veel moeite moeten doen voor het dusdanig bekend was dat het als merk kon worden beschermd.
In de tweede plaats heeft een sterk onderscheidend merk een grotere beschermingsomvang dan een merk met een zwak onderscheidend vermogen en kan er dus sneller worden opgetreden tegen derden die een (soort)gelijke naam als merk gebruiken.
Mijn merk is te beschrijvend, wat nu?
Als er al voor een naam is gekozen maar vervolgens registratie wordt geweigerd omdat hij te beschrijvend is, hoeft de moed nog niet in de schoenen te zakken. Dan kan het merk op andere manieren onderscheidend vermogen worden gegeven.
Zo kunnen de letters van de naam op een bijzondere manier worden gerangschikt of er kan een in het oog springend beeldelement worden toegevoegd. Door die grafische elementen komt het merk dan alsnog de drempel voor bescherming over. Keerzijde is wel dat als concurrenten die grafische elementen weglaten en alleen de naam gebruiken, het maar zeer de vraag is of er opgetreden kan worden.
Ook kan een van huis uit niet - of zwak onderscheidend teken door zeer intensief gebruik alsnog onderscheidend vermogen krijgen. Denk aan het hierboven genoemde voorbeeld van Marktplaats.
En wat ook nog een optie is om een naam te verzinnen die op zichzelf niet beschrijvend is, maar stiekem toch wat over je dienstverlening vertelt, zoals onze kantoornaam Clairfort. Clair staat voor helder en fort voor krachtig. En dan zeggen ze dat advocaten niet creatief zijn…
Deze bijdrage werd voor Wonen360 geschreven door Evert van Gelderen, Armita Hosseini en Elise Menkhorst van Clairfort advocaten. Dit kantoor houdt zich bezig met rechtsgebieden die relevant zijn voor partijen in de meubelbranche, zoals de bescherming en het handhaven van intellectuele eigendomsrechten, het opstellen van overeenkomsten, reclamerecht, privacy, arbeidsrecht, vastgoed, ondernemingsrecht en mededingingsrecht.
Meer informatie:
Clairfort
Zusterplein 22
3703 CB Zeist
www.clairfort.nl
